Bos Aires, o gran plato

Os tempos do "corralito" fixeron que os precios baixaran moito na cidade de Bos Aires. Os profesionais da publicidade son moi valorados en todo o mundo ( cámaras, fotógrafos, iluminadores e todo o equipo auxiliar...) polo que se empezaron a rodar nas rúas de Bos Aires moreas de anuncios. Nun día contei, ó longo do meu paseo pola cidade catro rodaxes. Na foto, un anuncio de Gucci que se estaba gravando no exclusivo barrio da Recoleta. Unha rubía platino choca contra un camión que transporta galiñas e que saen voando por encima da moza loira e do seu expectacular coche. Que ninguén queira verlle relación co "corralito".

Arxentina, hai luz ó final do tunel,

Os arxentinos empezan a sentir que hai luz ó final do tunel. Como decía un paisano, cando tocas fondo xa soio podes subir. Logo da forte crisis do "Corralito", expresión que ironiza sobre a situación na que quedaron os arxentinos cando se conxelaron os seus aforros, nas entidades bancarias, as cousas parece que están mellorando. As fortes exportacións, o aumento da inversión extranxeira e do turismo está facendo entrar moitas divisas que aceleran a recuperación da súa extragada economía. A cidade de Bos Aires vive unha explosión de creatividade. Nas súas impresionantes ruas puden ver os locais máis modernos coexistindo con antigos cafés e restaurantes. As tendas máis vangardistas, a carón das tendas de principios do século pasado.

A quinta provincia galega, Bos Aires

Moitos son os locais de Bos Aires onde se atopan referencias a Galicia. A avenida de maio é coñecida popularmente como a rúa dos galegos. O longo do século pasado, moreas de galegos embarcaronse nunha dura viaxe a unha das zonas máis austrais da terra e escomenzaron de novo a súa vida.

Daquela, a mellora das condicións de vida era tal que o efecto chamada fixo que uns tiraran dos outros. Non había municipio galego que non tivera o seu referente nesta cidade. Ata houbo un Centro Galego de Castro Caldelas.

Maña, o Máis Alá... é Bos Aires

Cando era pequeno escoitaba falar do Norte (Nova York) e do Sur (Bos Aires). Estas cidades, ainda que lonxes, sentimentalmente, sempre estiveron moi pertas. Logo dunha viaxe de 14 horas poderei pasear pola cidade de Borges, sentar na cadeira do café que frecuentaba.


Imaxinar as ilusións de miles de galegos que soñaron ista cidade. Vexo a cidade, as súas rúas, a vaidosa cidade, que quería ser Paris, o esforzo de millóns de emigrantes por repensa-lo mundo, o mundo editorial nado, dese lado do mar, cando a longa noite se fixaba no vello mundo, a cidade de Gardel, a cidade que públicou "cien años de soledad"e outras cosas que fan que a viaxe se atope sementada de ilusións.

Castro Caldelas no 1929

Un informante anónimo falounos da existencia dun video de Castro Caldelas de ano 1929. Coñecía iste video porque sae nun cinta en VHS que acompaña o libro de Olegario Sotelo Blanco, "Antropoloxía cultural de Caldelas". Lembro que o video de Olegario tiña máis imaxes. Por exemplo: o rio sil e a ponte. De todas formas eiquí está. Gustoume moito voltar a velo.

"As terras do Sil", do realizador: Fco. Rio Barja

Navegando pola rede atopei na páxina do Consello da Cultura Galega este fermoso documental de Francisco Rio Barja sobre "As terras do Sil". Pertence a serie "Xeografía galega". Que o disfrutedes.

María Nicanor no Guggenheim de Nova York

En poucos días o Museo Guggenheim de Nova York inaugura unha importante exposición de pintura española. Sobre esta exposición escribe Manuel Vicent hoxe no Dominical do diario El País. "Pintura española de El Greco a Picasso: El tiempo, la verdad y la historia" reunirá 170 obras, prestadas por diferentes museos e coleccionistas privados españois. Os comisarios son Carmen Giménez, antiga directora do Museo Picasso de Málaga, e Francisco Calvo Serraller, crítico de arte e exdirector do Prado. Nesta exposición participa tamén María Nicanor, filla de Nicanor Gonzalez, de Sas de Penelas. María marchou a Nova York a completar os seus estudos en Historia da Arte que rematou en Madrid. Hai xa un tempo que traballa no Museo Guggenheim como coordinadora de exposicions. Na organización desta mostra de pintura española, María leva traballado moito, a carón de Carmen Giménez.
A casualidade fixo que María, que acompañaba a un grupo de periodistas americans nunha viaxe para coñecer alguns dos Museos que prestan obra para esta exposición, atopouse no MNAC de Barcelona con Charo Canal, sen saber que de mociñas correran polas mesmas corredoiras. Descubrironno de casualidade, porque coincidiu que sentaron xuntas na mesa á hora do xantar, entre periodistas de Nova York, a directora da oficina de turismo de España en Nova York e a xefa de prensa de turismo de Barcelona. Resultou que a conservadora do Guggenheim de Nova York, tiña raíces en caldelas e a anfitriona catalana, tamén. O mundo é un pañuelo? cheo de caldelaos.

Vivir entre dous mundos

Ratzinger foi visto fai pouco, collendo uvas nunha aldea de A Coruña.

Modesta, de Nova York ó ceo

Nos EEUU andan a voltas cas eleccións ó congreso. Parece que Bush non o ten facil e no horizonte do capitolio aveciñase un cambio. A complexa sociedade americana, formada por unha poboación multiétnica, decide. Os hispanos forman unha comunidade moi numerosa e cada vez máis influinte. Os que lograron o soño americano sintense fascinados por isa terra e son facilmente manipulables pola opción política máis populista.



No setembro do 2004, cando estaba en Nova York, falaronme de Modesta, unha muller que emigrou, os 19 anos, a finalis dos cuarenta, a cidade dos rañaceos, en plena postguerra. Naceu en Santatecla no ano 30, nunha familia moi numerosa. A miseria moral e económica debía ser moi grande obrigando a ésta caldelá a tomar decisións que marcarían o rumbo da súa vida. A súa é a historia de moitos e un valioso documento para o resgate da memoria dos nosos.

Mozas de Caldelas con mantilla española

A foto foi atopada nos arquivos persoais da Margarita e da familia Movilla. Está feita polo meu pai, Xoán Bautista Sotelo Blanco, no adro da airexa, diante do cruceito, alá polos anos 60. As mozas representan a "flor e nata" da vila. Entre as mozas poido identifica as seguintes: Margarita, Aurorita, Cachí, Macuca, Piediña, Isabelita, Manolita, Marisa Amor e María Mercedes...; Cubren a cabeza e os hombros coa tradicional mantilla española negra e algunhas combinan esta mantilla coa peineta negra, posiblemente, de carey. Na man a maioría levan un rosario. Os texidos, encaixes, da mantilla, soían ser de Blonda, Chatilly e Tul e estaban feitas con formas vexetais bordadas. A mantilla negra soía levarse en acontecementos sociais, bodas (mantilla branca), actos relixiosos, funerais; o longo da mantilla debía ser proporcional á persoa que a viste. Pola parte dianteira tiña que chegar ata altura das mans e pola parte traseira uns dedos por baixo da cadeira. Nunca debe ser máis longa ca falda. A mantilla parece que representaba certo recollemento, propio, por exemplo, da seman santa. Soia ser un pequeño tesouro nas familias e gardabase envolta en papel de seda.

A moza segunda, escomenzando polo lado esquerno, vai cos brazos descubertos, en contra do protocolo polo que, según me contaron, armouse unha boa. Así eras as cousas.

Para moitas persoas a mantilla española representa un elemento típico do folclore franquista. Agora utilizase pouco ainda que hai famosos diseñadores de moda que a utilizan nos seus pases de modelos e persoaxes famosos das revistas do corazon, lucenas cando visitan o Vaticano.

Historia dun catro latas

Tantos viaxes e penalidades por las estradas de Mazaira para acadar abandoado nunha esquina da aira, debaixo dun castaño. Cando te aparcaron a última vez, nin en soños imaxinabas que non voltarías a moverte. Un día levaches un rebañiño de ovellas á feira da vila, outro día houbo que levar ó Farruco ata o médico por unha enchenta de figos. Nun Nadal, de moita neve chegaches a tempo ata San Clodio para que os primos colleran o Sanghai que ía á cidade dos prodixios. Cantas veces levaches o peso dunha vaca na vaca. Abundaba o petroleo e ainda así pouco máis gastabas ca un chisqueiro. Nin un pasamento como merecías e cando xa pensabas que chegarias a ser lata de conserva... non... non... non... o pago é unha condena a vivir para sempre baixo o castaño, ata que te descompoñas. Espido, no último momento da vida, soio ante a natureza.